گوبکلی تپه در ترکیه مدرن واقع شده و یکی از مهم‌ترین مکان‌های باستان‌شناسی در جهان است. کشف این مکان خیره‌کننده 10000 ساله در دهه 1990 میلادی، امواج شوک را در دنیای باستان‌شناسی و فراتر از آن ایجاد کرد و حتی برخی از محققان ادعا کردند که این مکان، باغ عدن کتاب مقدس است. نمونه‌های بسیاری از مجسمه‌ها و معماری مگالیتیک که شاید اولین معبد جهان را در گوبکلی تپه تشکیل می‌دهند، به پیش از سفالگری، متالورژی، اختراع نوشتن، چرخ و آغاز کشاورزی برمی‌گردد.
این واقعیت که مردم شکارچی-گردآورنده توانستند ساخت چنین مکان پیچیده‌ای را در هزاره 10 یا 11 قبل از میلاد سازمان دهند، نه تنها درک ما از فرهنگ شکارچی-گردآورنده را متحول می‌کند، بلکه دیدگاه مرسوم در مورد ظهور تمدن را با چالش جدی مواجه خواهد کرد.
تاریخچه گوبکلی تپه
در دهه 1960، یک باستان‌شناس به نام پیتر بندیکت به‌طور تصادفی به چیزی رسید که امروزه به نام گوبکلی تپه شناخته می‌شود. در آن زمان، بندیکت بالای ستون‌های سنگی باستانی را پیدا و تصور کرد که آن‌ها قبر هستند. به سرعت در دهه 1990، یک باستان‌شناس به نام کلاوس اشمیت به محل بازگشت و متوجه شد که این مکان بسیار بیشتر از یک قبر و یک پناهگاه است.
از آن زمان، باستان‌شناسان بیشتر در مورد آغاز بشریت و آنچه گوبکلی تپه نشان می‌دهد، یاد می‌گیرند. گوبکلی تپه ترکیه را می‌توان درست خارج از شانلی اورفا، ترکیه پیدا کرد که اکنون به عنوان میراث جهانی یونسکو شناخته می‌شود. این یک تجربه مذهبی و مقدس است که می‌تواند به کاشفان امروزی پاسخی برای زندگی در 10000 سال قبل از میلاد بدهد. گردشگران می‌توانند خود گوبکلی تپه را از طریق انواع تورها ببینند اما تا آن زمان، برای یادگیری 10 حقیقت درباره این معبد مقدس به پیمایش ادامه دهید.
بیشتر بخوانید: راهنمای سفر به پارک ملی کاچکار ترکیه کوهستانی با منظره‌ای رویایی
میراث جهانی یونسکو
کلاوس اشمیت معتقد است که گوبکلی تپه ترکیه یکی از قدیمی‌ترین معابد در جهان است. به گزارش All That's Interesting، هیچ مدرکی دال بر هر نوع زندگی روزمره در این زمینه وجود ندارد. باستان‌شناسان معتقدند که قدمت آن به بیش از 12000 سال پیش باز می‌گردد. بازگرداندن معبد به شکوه سابقش به گردشگران و مورخان، ایده بهتری درباره این که این مکان عبادت ماقبل تاریخ چگونه بوده است، می‌دهد. فقط تصور کنید ارزش برخی از این اکتشافات باستان‌شناسی چیست!
گوبکلی تپه و یک قبر
پس از یافتن قطعات شکسته سنگ آهک در شن و ماسه و خاک ترکیه، کارشناسان معتقد بودند که این منطقه یک قبرستان است. مکانی برای دفن مردگان تکه‌های سنگ آهک یا نشانه‌هایی برای محل قرار گرفتن اجساد بودند. با‌این‌حال، پس از حفاری زیر سنگ‌ها، متوجه شدند که به چیزی بسیار بزرگ‌تر برخورد کردند.
پارک ملی کوه نمرود/Dualdove
مورخان معتقدند که گوبکلی تپه در 9500 سال قبل از میلاد ساخته شده است. این بدان معناست که 7000 سال از استون هنج قدیمی‌تر است. این تاریخ نشان می‌دهد که گوبکلی تپه به احتمال زیاد توسط شکارچیان که از استخوان‌های حیوانات به عنوان ابزار استفاده می‌کردند، ایجاد شده است.
گوبکلی تپه در شب
در پایان روز، گوبکلی تپه یک منطقه وسیع با ستون‌ها و بلوک‌هایی با اندازه‌های مختلف است که بر روی آن‌ها کنده‌کاری شده است. با دانستن این که مجموعه معابد در دوره زمانی شکارچیان و گردآورندگان ایجاد شده‌اند، شگفت‌آور است که این افراد توانسته‌اند آن را ایجاد کنند زیرا ستون‌ها حدود 40 تا 60 تن وزن دارند!
حکاکی‌های حیوانات در گوبکلی تپه
در طرح این سنگ حکاکی‌های مختلفی از حیوانات ساخته شده است. باستان‌شناسان در طی فرآیند بازسازی، گراز، مار و سایر حیوانات وحشی را پیدا کردند که درون ستون‌ها حک شده بودند.
برخی از ستون‌ها حتی یک نسخه سه‌بعدی از شیرها یا یک شکارچی بزرگ‌تر را به آن متصل کرده‌اند که می‌تواند به عنوان یک عمل محافظتی دیده شود.
بیشتر بخوانید: کلیسای کورا در استانبول، تلفیقی از هنر بیزانس و هنر اسلامی
سرهای پیدا شده در گوبکلی تپه
گوبکلی تپه خانه فقط یک معبد نیست، باستان‌شناسان بیش از 20 معبد پیدا کرده‌اند! با آنچه تاکنون کشف شده است، مورخان بر این باورند که این طرح دارای دو نقطه کانونی بزرگ‌تر به عنوان مرکز هر تأسیسات است، با ساختارها و دیوارهای کوچک که هر کدام را به‌طور مجزا شکسته‌اند.
باغ عدن و گوبکلی تپه
باستان‌شناسان در سراسر جهان، نظریه‌های خود را بر روی این قطعه زمین خاص ارائه می‌کنند. حتی برخی معتقدند این مکان اصلی برای باغ عدن کتاب مقدس بوده است. 9500 سال قبل از میلاد با قله‌های کوه‌های زیبا، تپه‌های غلتان و حیوانات وحشی کاملا متفاوت از منطقه‌ای بود که امروزه باستان‌شناسان و گردشگران می‌بینند.
گوبکلی تپه کجاست؟
گوبکلی تپه (به ترکی تپه ناف) تپه‌ای به قطر 1000 فوت است که در بالاترین نقطه خط الراس‌کوه، در حدود 9 مایلی شمال شرقی شهر شانلی اورفا در جنوب شرقی ترکیه قرار دارد. از سال 1994 پس از میلاد، کاوش‌هایی توسط کلاوس اشمیت از شعبه استانبول مؤسسه باستان‌شناسی آلمان، با همکاری موزه شانلی‌اورفا در این مکان انجام شده است.
نتایج تا به امروز شگفت‌انگیز بوده است. به ویژه با در نظر گرفتن حفاری‌کنندگان تخمین می‌زنند که کار آن‌ها تنها 5 درصد از سایت را کشف کرده است. گوبکلی تپه شامل چهار ستون یکپارچه است که توسط بخش‌هایی از دیوارهای سنگی خشک به هم متصل شده‌اند تا مجموعه‌ای از ساختارهای دایره‌ای یا بیضی شکل را تشکیل دهند. در مرکز هر مجموعه، دو ستون بزرگ وجود دارد که با سنگ‌های کمی کوچک‌تر به سمت داخل احاطه شده‌اند. باستان‌شناسان بر این باورند که این ستون‌ها زمانی می‌توانستند پشت‌بام‌ها را نگه داشته باشند. این سازه‌ها از نظر اندازه بین 33 تا 98 فوت قطر متفاوت هستند و طبقات آن‌ها از آهک سوخته، ساخته شده است.
بیشتر بخوانید: مکان دیدنی ماردین ترکیه شهری باستانی برای عاشقان تاریخ
مگالیت‌ها در گوبکلی تپه
خود مگالیت‌ها که تاکنون 43 مورد از آن‌ها کشف شده است، عمدتا ستون‌های T شکل از سنگ آهک نرم تا ارتفاع حدود 16 فوت هستند و از یک معدن سنگ در شیب جنوب غربی پایین تپه حفاری و منتقل شده‌اند. اگرچه برخی از سنگ‌های ایستاده در گوبکلی تپه خالی هستند، برخی دیگر آثار هنری خارق‌العاده‌ای را به شکل روباه‌ها، شیرها، گاو نر، عقرب‌ها و موارد دیگر حکاکی شده‌اند. همچنین اشکال انتزاعی و یک نقش برجسته از یک زن برهنه وجود دارد که به صورت جلو در حالت نشسته قرار گرفته است.
تعدادی از سنگ‌های T شکل در کناره‌های خود بازوهایی را نشان می‌دهند که می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که این سنگ‌ها نمایانگر انسان‌های سبک‌شده یا شاید خدایان هستند. اگرچه پیکتوگرام‌های گوبکلی تپه شکلی از نوشتار را نشان نمی‌دهند، اما ممکن است به‌عنوان نمادهای مقدسی عمل می‌کردند که معانی آن‌ها به‌طور ضمنی توسط مردم محلی در آن زمان درک می‌شد.
تصاویر کرکس‌ها در گوبکلی تپه در سایر مکان‌های آناتولی و خاور نزدیک مشابه است. دیوارهای بسیاری از زیارتگاه‌های محله بزرگ نوسنگی چاتال هویوک (که تقریبا از 7500 قبل از میلاد تا 5700 قبل از میلاد وجود داشت) در جنوب مرکزی ترکیه با تصاویر اسکلت بزرگی از کرکس‌ها تزئین شده بود. یکی از نظریه‌هایی که برای توضیح برجستگی کرکس‌ها در اوایل دوران نوسنگی آناتولی ارائه شد، در زمینه شیوه‌های احتمالی حفاری است که نشان‌دهنده یک آیین تشییع جنازه است. پس از مرگ، اجساد عمدا در بیرون رها می‌شدند و احتمالا روی نوعی قاب چوبی قرار می‌گرفتند، جایی که کرکس‌ها و دیگر پرندگان شکاری اسکلت‌هایشان را از گوشت خارج می‌کردند. سپس اسکلت‌ها در جای دیگری دفن می‌شدند. شاید مراسم تپه‌کنی، کانون پرستش مردگان باشد که ساکنان گوبکلی تپه انجام می‌دادند، همان‌طور که به نظر می‌رسد در دوران نوسنگی پیش از سفال در جاهای دیگر آناتولی و خاور نزدیک بوده است.
به دلیل وجود مجموعه‌های یادبود متعدد در چنین تاریخی اولیه، گوبکلی تپه یک منطقه تا حدودی منحصربه‌فرد است. با‌این‌حال، شباهت‌هایی با این مکان در سکونتگاه نوالی چوری اولیه در دوران نوسنگی، در رودخانه فرات میانی در شرق ترکیه که تنها در 12.5 شمال غربی گوبکلی تپه قرار دارد، وجود دارد.
قدمت معبد اصلی نوالی چوری به حدود 8000 سال قبل از میلاد مسیح می‌رسد، شاید هزار سال دیرتر از گوبکلی تپه. مجموعه‌های فرقه در این شهرک دارای تعدادی ویژگی مشترک با گوبکلی تپه بودند، مانند کف سیمانی آهکی به سبک ترازو، ستون‌های T شکل یکپارچه که در دیوارهای سنگی خشک ساخته شده‌اند و دو ستون مستقل در مرکز مجموعه. ستون‌های T شکل نقش برجسته‌ای از آنچه به نظر می‌رسد دست انسان باشد را نشان می‌دهد. متأسفانه، نوالی چوری اکنون گم شده است و در زیر دریاچه‌ای که توسط سد آتاتورک در سال 1992 پس از میلاد ایجاد شده، غوطه‌ور شده است.
حفاری‌کنندگان گوبکلی تپه معتقدند که حدود 8000 سال قبل از میلاد، مردم این مکان بناهای تاریخی را عمدا در زیر کوه‌های خاک و زباله‌های سکونتگاهی، مانند سنگ چخماق و استخوان حیوانات که از جاهای دیگر آورده بودند، دفن کردند. این پس پر کردن دلیل اصلی حفظ این سایت پس از هزاران سال است.
این که چرا ساکنان گوبکلی تپه این سایت را رها کردند، به وضوح درک نشده است، اگرچه بناهای تاریخی به وضوح ارتباط خود را از دست داده بودند که ممکن است ارتباطی با شیوه زندگی جدید داشته باشد که همراه با توسعه کشاورزی و دامداری بود که در این زمان اتفاق افتاده است.
متن دیدگاه
نظرات